DADAH
Dadah
merupakan satu istilah khas kepada sejenis bahan yang mendatangkan
kemudaratan kepada kesihatan seseorang sari segi jasmani (fizikal),
rohani (mental dan emosi) serta tingkah laku pengguna apabila digunakan.
Akibat daripada kesan ini seseorang yang menggunakan dadah akan terus
bergantung hidup kepada dadah tersebut dan menyebabkan ketagihan.
Pelbagai dadah
dikenali sebagai heroin, morfin, dan ganja pada hakikatnya merangkumi
juga semua bahan yang boleh memberi kesan seperti yang dinyatakan.
Tembakau dan arak juga merupakan dadah dan pengambilan yang berlebihan
mendatangkan kesan yang mudarat.
Dadah adalah
satu-satunya masalah sosial paling rumit yang sedang dihadapi oleh
negara. Masalah ini mula diperkatakan sejak tahun 70-an lagi, tetapi
sehingga kini masih tidak menampakkan perubahan positif. Mengikut
penilaian United Nations International Drug Control Program,
dalam tahun 1993 sahaja, sebanyak 24 023 orang penagih dadah telah
dikenal pasti di Malaysia. Daripada bilangan ini 59.3% adalah penagih
yang menagih semula manakala sebanyak 10 216 orang telah ditangkap
kerana kesalahan bersabit dadah. Masalah dadah sebenarnya adalah masalah
sejagat. Laporan menunjukkan aktiviti penghasilan pelbagai jenis bahan
dadah sentiasa meningkat.
PENGELASAN DADAH
Dadah boleh dikelaskan seperti berikut:
OPIAT : heroin, morfin,candu mentah, candu masak dan kodeina
KANABIS : ganja dan hasyis
PENEKAN : bahan sedatif - hipnotik (jenis barbiturat dan bukan barbiturat) dan trankuilizer
PERANGSANG: jenis amfetamin dan kokain
HALUSINOGEN: LSD, meskalina dan psilosibina
KAEDAH PENGGUNAAN
Dadah
atau heroin disuntik secara intravena untuk mendapatkan kesan
serta-merta. Dalam bentuk asetil, heroin mudah diserap ke dalam sistem
saraf pusat. Cara lain termasuk menghidu, suntikan intravaskular dan
penghisapan. Kaedah penghisapan adalah kaedah biasa di kawasan Asia
Tenggara kerana bekalan heroin yang tinggi ketulenannya. Kesan heroin
masih boleh dirasai walaupun 80% daripada kesan tersebut musnah apabila
dipanaskan.
JENIS DADAH DARI TUMBUHAN
NARKOTIK
Papaver somniferum - pokok popi yang boleh menghasilkan opiat.
Istilah
narkotik dalam perubatan merujuk kepada bahan candu dan terbitan
daripadanya atau bahan sintetik yang bertindak seperti candu. Bahan
narkotik boleh digunakan dalam bidang perubatan sebagai sejenis ubat
penahan sakit bagi kesakitan yang teruk. Misalnya akibat patah tulang
ataupun semasa pembedahan. Selain itu, ia juga pernah digunakan bagi
merawat mata, meredakan batuk dan menghilangkan cirit-birit.
Sumber bahan narkotik bahan semulajadi ialah dari pohon popi iaitu papaver somniferum.
Pohon ini ditanam di seluruh dunia termasuk negara-negara di Eropah,
Asia dan Amerika Latin. Buah popi muda yang telah ditoreh akan
mengeluarkan (getah sejenis alkaloid yang bernama opiat )dan
kemudiannya dikumpulkan dan dikeringkan sebagai candu mentah. Candu
mentah boleh didapati dalam bentuk cecair, pepejal ataupun serbuk yang
kebanyakkannya berwarna perang. Kini candu mentah boleh dihasilkan
secara sintetik dengan mengeluarkan alkaloid tersebut daripada pokok
popi tua yang kering.
Candu mentah ini, boleh menghasilkan sekurang-kurangnya 2 kumpulan alkaloid iaitu:
Kumpulan pertama : Morfin dan Kodeina
Kumpulan kedua : Papaverin dan Noskapin
Kumpulan kedua ini tidak banyak memberi kesan negatif berbanding dengan narkotik kumpulan pertama khususnya morfin.
JENIS NARKOTIK
Jenis
narkotik umumnya boleh dibahagikan kepada dua iaitu jenis morfin dan
kodeina. Morfin merupakan alkaloid utama dalam candu. Kandungannya
terdiri antara 4% hingga 21%. Ia didapati dalam bentuk serbuk berwarna
putih. Kegunaan morfin terhad sebagai ubat penahan sakit dalam
perubatan. Alkaloid candu lain ialah kodeina. Kandungannya agak rendah
iaitu 0.7% hingga 2.5%. Kebanyakan kodeina kini diperolehi daripada
morfin dan didapati dalam bentuk pil, kapsul dan cecair. Kegunaannya
dalam perubatan agak meluas berbanding morfin khususnya sebagai ubat
batuk.
BAHAYA NARKOTIK
Penggunaan
narkotik bagi tujuan perubatan harus mendapat pengesahan pakar
perubatan. Penyalahgunaan dadah terjadi apabila narkotik disalahgunakan
dengan pelbagai kaedah yang merbahayakan. Ini termasuklah dengan
menyuntik ke dalam vena (intravena), dipanggil saluran utama oleh
penagih. Ada juga yang menyedutnya melalui hidung dan dihisap seperti
rokok.
Seseorang penagih itu
boleh dijangkiti pelbagai penyakit khususnya akibat perkongsian jarum
suntikan yang kotor dan berulang-ulang. AIDS, Hepatitis serta keracunan
darah merupakan penyakit yang sering berlaku. Apabila narkotik digunakan
berulang kali ia menyebabkan seseorang itu bergantung kepadanya dan
memerlukannya setiap hari. Lama-kelamaan seseorang itu akan merasa
terikat kepada narkotik tersebut dan seterusnya menjadi ketagih.
GANJA DAN HASHISH
Ganja ialah sejenis tumbuhan yang didapati tumbuh liar di banyak tempat. Nama santifik tumbuhan ini ialah Canabis sativa,
dan ada juga yang terdiri daripada jenis canabis indica. Ia juga
dikenali sebagai marijuana dan marihuana. Marijuana berasal daripada
perkataan Portugis iaitu mariguango yang bermaksud bahan memabukkan.
Pokok cannabis banyak
ditanam di kawasan negara Asia, mexico, Afrika dan Timur tengah.
Cannabis adalah bahan kompleks yang mengandungi 421 jenis bahan kimia
yang tergolong dalam 18 kelas berbeza. Antaranya ialah kanabinol,
kanabidiol, asid kanabinolodik dan sebagainya. Bahan yang memberi kesan
penagihan ialah tetrahidrokanabinol ataupun THC.
Pada suatu ketika
dahulu, dadah jenis ganja ini pernah digunakan sebagai ubat dan diakui
sebagai ubat yang berkesan. Ganja pernah dikelaskan sebagai ubat penahan
sakit (analgesik) ataupun ubat yang merawat sawan (antigelugut), bila
keadaan mula berubah, lebih banyak ubat sintetik atau tiruan
diperkenalkan dan sekali gus menggantikan penggunaan ganja dalam
perubatan. Pada masa inilah, ganja mula dikenalpasti sebagai sejenis
dadah yang boleh membawa kepada ketagihan.
Hashish pula ialah
nama dadah kanabis yang digunakan di negara-negara Asia Barat. Kandungan
THC adalah tingg. Hashish diperbuat daripada bunga ganja dan diedarkan
dalam pelbagai bentuk termasuk bebola, ‘kek’ dan kepingan yang berbentuk
cecair likat yang terhasil daripada pengekstrakan kanabis.
BAHAYA KANABIS
Kanabis
selalunya dihisap seperti ganja, daunnya dihancurkan dan digulang
seperti rokok. Apabila dihisap, asap ganja yang disedut itu akan turut
mempengaruhi paru-paru seperti juga asap rokok. Kesan awal pada penagih
ganja, ialah mata menjadi merah, rasa mual, muntah-muntah, cirit-birit
dan mulut serta tekak akan berasa kering. Ini diikuti oleh rasa sejuk di
hidung, kaki dan tangan.
Pengambilan dos yang
tinggi akan menyebabkan si penagih merasa khayal dan mengalami pelbagai
kesan subjektif yang mengasyikkan. Seterusnya mereka akan mengalami toxis psychosis atau tidak siuman.
KOKAIN
Kokain adalah berasal daripada pokok Erythroxylon coca yang tumbuh 1000 kaki di atas lereng kawasan barat gunung Andes.
Pada zaman dahulu daun
coca ini dimakan oleh masyarakat Peru, Bolivia, chile dan Columbia
untuk menyegarkan badan serta menghilangkan keletihan. Pes yang
diperolehi daripada daun coca ini dijadikan bahan asas yang kemudiannya
diproses menjadi kokain hidroklorida. Bentuk kokain yang terhasil ialah
daun koka, pes koka dan kokain.
Dalam bidang perubatan
kokain digunakan sebagai ubat bius serta untuk mengecutkan saluran
darah bagi mengurangkan pendarahan pada kecederaan serta pembedahan
kecil. Kes penyalahgunaan kokain kebanyakkannya berlaku di Amerika
Syarikat. Kokain yang dijual secara haram merupakan sejenis serbuk putih
yang telah dicampurkan dengan bahan lain seperti lactosa. Biasanya
dadah ini diambil dengan cara menghidu atau melalui suntikan.
BAHAYA KOKAIN
Lazimnya
dadah yang dihisap ini akan mendatangkan perasaan khayal yang kuat dan
akut. Di kalangan penagih, kokain dianggap sebagai dadah reaksi kerana
ia membolehkan pengguna berinteraksi dengan orang lain tanpa perasaan
malu. Ilusi seperti wujudnya bahan atau benda yang ingin merayap ke
badan turut terjadi. Ini menjadikan penagih sanggup mencederakan diri
untuk menghapuskan bayangan tersebut. Jika jumlah diambil berlebihan,
penyakit sawan mungkin berlaku dan pesakit akhirnya mati akibat
keracunan dan sesak nafas.
HALUSINOGEN
Dadah
Halusinogen adalah sejenis dadah asli atau sintetik yang mengubah
pencerapan deria. Ia mengubah pandangan visual dan menyebabkan ‘ilusi’
hingga amat sukar untuk membezakan antara yang benar dan khayalan. Dadah
ini, terdiri daripada beberapa jenis dadah yang boleh diperolehi
daripada sumber semulajadi atau daripada tindakbalas kimia. Di antara
dadah ini termasuklah ganja, dadah dari cendawan Amantina dan Psilocybes, biji pokok bunga kembang pagi (Ipomoea violacea), kulat Claviceps purpurea, biji buah pala (Myristica frangrans) Atropa belladona dan pokok kecumbung (Datura stramomium).
Dadah
Halisinogen yang utama ialah Lysergic acid diet hylamide (LSD). LSD
adalah bahan kimia sintetik yang terhasil melalui pencirian kimia ke
atas alkaloid ergot. Ergot adalah sejenis kulat Claviceps purpurea yang tumbuh di atas tumbuhan Rye.
Kesan Halusinogen oleh alkaloid ergot terhasil melalui penghalangan dadah semulajadi ini ke atas sistem serotonin.
Kesan buruk utama yang
dikenalpasti pada ibu mengandung ialah boleh menyebabkan keguguran
kandungan. Ini disebabkan oleh pengucupan yang kuat terhadap otot licin
terutamanya di dalam rahim.
Dadah dari cendawan Amanita muscaria dan Psilocybes mexicana telah digunakan sejak berzaman sebagai halusinogen. Dua jenis dadah yang dikenalpasti terdapat dalam A. Muskaria
iaitu moskimul dan asid ibotenik Ia juga mengandungi sejumlah kecil
muskarin. Antara kesan toksik muskarin termasuk rasa mual,
muntah-muntah, pengecilan anak mata, penurunan tekanan darah dan
denyutan jantung.
Cendawan dari kumpulan Psilocybes mexicana
mengandungi bahan halusinogen yang dikenali sebagai psilosen dan
psilosibin. Psilosin dilaporkan mempunyai kesan yang lebih kuat
berbanding psilosibin. Kesannya adalah rasa mual, mengantuk, penglihatan
kabur serta kesan halusinasi.
Atropa belladonna dan hyoscyanusniger mengandungi kandungan dadah atropina dan scopolamin yang tinggi. Manakala pokok Kecubung (Datura stramonium)
yang tumbuh liar di seluruh dunia juga mengandungi dadah yang sama pada
kesemua bahagian pokok tersebut. Mereka yang mengambil dadah jenis ini
akan mengalami amnesia iaitu hilang daya ingatan serta berfikiran
keliru. Kesan halusinasi yang terhasil adalah akibat daripada tindakan
terhadap sistem saraf pusat.
Selaput dan biji buah pala (Myristica fragrans)
boleh menghasilkan kesan halusinasi yang sederhana dan melalui bahan
kimia yang dikenali sebagai miristisin dan elemisin. Dos toksik buah
pala dianggarkan sebanyak 5-15 gram (1-3 biji0) dan kesannya boleh
dilihat 3-6 jam selepas dimakan. Kesannya termasuk rasa mual, muntah dan
ganguan terhadap sistem saraf pusat. Pengambilannya yang berlebihan
boleh menyebabkan penurunan suhu badan yang banyak. Dalam masa 24jam
seseorang akan menghadapi kesan halusinasi yang tinggi.
Biji pokok bunga kembang pagi (Ipomoea violacee)
mengandungi ergine, iso-ergine dan beberapa sebatian yang berkaitan.
Kesan halusinogennya menyamai kesan dari penggunaan LSD. Antara
kesan-kesannya ialah penurunan tekanan, midiriasis dan peningkatan
degupan jantung.
Kaktus Peyote (lophophorawilliamsii)
pula mempunyai bahan kimia yang dikenali sebagai meskalin. Ianya
digunakan dalam bentuk segar ataupun yang telah digunakan dan terdapat
6% meskalin di dalamnya. Penggunaannya akan mengalami halusinasi
pendengaran dan penglibatan. Taburan kaktus ini hanya terdapat di benua
Amerika dan Mexico.
Walaupun bahan
halusinogen bukan merupakan dadah utama namun demikian kesan yang
dihasilkan ke atas sistem otak penagih adalah hebat sehinggakan penagih
boleh menghadapi risiko gila akibat penagihan dadah ini.
KESIMPULAN
Secara
kesimpulan dadah ternyata lebih banyak membawa kesan padah berbanding
kesan positif kerana penyalahgunaan dadah semakin berleluasa dan amat
sukar dibendung. Keadaan ini perlu diatasi segera agar kemajuan serta
pembangunan yang dicapai dan dikecapi selama ini akan berkekalan
selamanya.
Tanda - tanda Penagihan Dadah |
|
Simptom atau tanda yang perlu diberi perhatian. Setengah dari
simptom ini boleh berdiri berasingan dan setengahnya pula berkombinasi
dengan simptom – simptom yang lain. |
|
Adanya perubahan/merosot kehadiran atau prestasi mutu kerja, hasil kerja dan disiplin di sekolah/tempat kerja. |
|
Marah – marah atau meradang tak tentu sebab. |
|
Turun berat badan, selalu menguap dan tidak bermaya. |
|
Hilang selera makan atau selera bertambah. |
|
Permukaan mata berkaca, cengkung, mata berair dan kuyu. |
|
Apabila bercakap tidak bertentang mata. |
|
Kemerosotan paras rupa dan kebersihan diri, tidak ceria, muka menjadi pucat. |
|
Parut atau bekas suntikan di lengan. |
|
Diri menjadi tidak terurus seperti malas mandi, gosok gigi. |
|
Hujung jari dan kuku berwarna kekuningan atau kemerahan. |
|
Selalu menggaru terutamanya dibahagian hidung dan kelakuan aneh. |
|
Suka memencilkan diri di dalam bilik air, setor, rumah kosong, masuk di dalam semak dan tempat dimana tiada orang. |
|
Tidak mahu makan bersama –sama keluarga dan suka makan di tengah malam berseorangan. |
|
Hilang minat terhadap sukan, muzik dan sebagainya. |
|
Suka menyembunyikan barang-barang persendirian, tidak suka
akan pertanyaan dari orang lain, bertanyakan apa yang dilakukan, menjadi
seorang pendiam dan kuat berahsia. |
|
Menjadi rajin, agresif, tersengih-sengih atau terlalu gembira secara tiba-tiba. |
|
Suka berkawan dengan orang lain tanpa kebenaran, kerap meminta atau meminjam wang tanpa membayar balik. |
|
Melakukan kegiatan mencuri di sekolah, rumah, tempat kerja, rumah jiran, kawan dan saudara mara. |
|
Suka berbohong, menipu dan berpura-pura berlagak baik atau main wayang. |
|
Menjadi orang yang tidak bertanggungjawab dan selalu
menyalahkan orang lain. Hilang tumpuan terhadap kerja atau tugasan dan
tidak dapat menyudahkan kerja yang diberi (kerja separuh jalan atau
kerja tidak pernah siap). |
|
Keluar rumah pada masa tertentu, mungkin untuk berjumpa pengedar. |
|
Meminta wang berlebihan daripada Ibu Bapa. |
|
Mengasingkan diri daripada rakan-rakan dan kegiatan masa lapang. |
|
Berdampingan dengan mereka yang diketahui penagih. |
|
Sekiranya anda melihat perubahan-perubahan
yang tiba-tiba ini kepada perangai ahli keluarga atau teman anda yang
dikasihi. Perubahan – perubahan ini selalunya mempunyai hubungan dengan
penggunaan dadah. Hubungi doktor anda atau pegawai pemulihan dadah untuk
mendapatkan kepastian. Jangan sesekali membuat diagnosa anda sendiri!
|
|
|
|
|
|
|
|